BULGARİSTANDA OSMANLI MİMARİ KÜLTÜR İZLERİBalkan çoğrafiyası bilinen Bulgaristan ülkesine aralıksız yapılan Balkanoloji Mimari ve kültürel eserlerin araştırılması İstanbul Altay Tuna Dernegi çatısı altında uyğulanmaktadır.
Balkanoloji araştırma merkezi bakanı Niyazi Akkılıç yaptığı araştırma çalışmalarında aldığı yetkili kişilerden bilğilere göre Bulgaristanda en yakın bir zaman içinde karşılıklı dostane ve kültürel işbirliği içinde 5 adet Camia ve1 Malkoç Türbesi tadilat göreçeğini öğrendik.Bu RESTEVRE YANİ TADİLAT BAKIM İŞLERİNİDE Türkiyeden TİKA yapaçakmış.İşallah hayırlısı olur.. Bu konuda TTK DA YARDIMLARDA BULUNAÇAKMIŞ. Tadiatı yapılaçak mimari kültürel eserlerimiz ise şunlardır
1.Plovdif-Filibe Perşembe cami
2Razgrad – Hazergrad İbrahimpaşa cami.
3.Pravadiya – Pravadi Abdülhaziz cami.
4.Karlova - karlı ili Mehmedbey cami.
5.Küstendil- Kanuni fatih cami
6. SEVLİEVO- Selvi şehri çevresinin Sofya- Lovça yol güzergahındaki Bojurya /Malkoç/köyünde bulunan Malkoç Türbesinin ve şehitlerin tadilatı ve cevre düzenlenmesi yapılaçtır deniliyor.Balkanolojinin aldığı bilgilere göre Razgrad camine375 milyon Türk lirasi ödenek ayrılmışKüstendil Camisinede384 milyon Türk lirası ödenek çıkartılmıştır.Lakin aradan birkaç yıl geçmesine ragmen Bulgaristanda Şumnu ve Filibe imaret camisinden başka hiçbir mimari eser tadiat görmemiştir.. Ödenekleri çıkanlarda neden sürünçemde kalıyor bu işlere yöre halkı türkiyenin daha çiddi olmasınıda beklemektedir.Bulgaristanda bunlardan başka, İhtiman şehrinde İMARET CAMİ, Samokofta kurşunlu cami, Kazanlıkta SARIÇAPAŞACAMİ ve Türbesi.SİLİSTRADE Sinan paşa cami, Eskizagrada Hamzabey cami.Nevrokop CAMİ, montandaki ve Lomda olan camiler yürekler sızlatıcı olmakla açil olalardan en önçelik taşıyanları sıralayabildim.Yine Balkanolojiaraştırma larına göre alınan bilğilere göre Yunanistan – BatıTrakyanın Rodoplar bölğesindeki DİMETOKİ şehir cami ilk ve en büyük cami olmasına nazaran Balkanların bu ğün senbölü olduğu halde Çelebi Mehmed Sultan Cami görüldüğü üzere çok büyük bakınsızlıktan yıkılmak üzere olduğunu görerek tespit edildi. Bu nedenle Türkiyede-İstanbul 2010 kültür Başkenti olmasına istinaden Ayasofya kilisesi onarılırken- Çelebi Mehmet Sultanın Kemiklerinin sızletılmasının hiç anlamı yoktur. Bunuda düşünmek gerekmektedir.
Bu ne vijdansızlık. Bizm Elçilik ve Konsolosluk temsilçilerimiz neden uyumakta bunlar neden görülmemekjtedir . Balkanlarda yaşayan Milyonlarça Türk ve Müslüman kardeşiizlen neden EĞİTİMİNİN, D,NİN, KÜLTÜR VARLIĞININ, MİLLİ KUTSAL VARLIKLARIMIZIN VE TARİHİ KÜLTÜR İZLERİMİZİN ŞEHİTLERİMİZİN İZLERİNDE OLUP BİTENLER GÖRÜLMEK İSTENMEYOR. Çünkü Filibe gibi Türk ve Müslümanı bol ve yoğun olan bir medeniyet şehrimizde KONSOLOSLUĞUMUZA YAKIN 200 Metre mesafede 2 adet cami Bar ve Lokanta yapılmıştır. Bu gibi Talanlara neden meydan veriyoruz.Orasının imamları feryatlarını neden duyuramadı. Müftülük neden pasif kaldı. Bizim Diyanetimiz nerede koşuyor. Hani ADALET VE BARIŞ.Hözgürlük ve demokrasi bumudur.Atalarımız ve Osmanlı yönetimi Bulgaristana ve diğer balkan ülkelerine genelikle daha çok özen göstererek Askeri,, Tiçari,, Sosyal, Egitimsel,Ekonomik, Kültürel, Dinsel, iktisadi, ulaşım gibi Balkanlara yaptığı mimari eserlerin varlığı dillere destandır.
Bu ğün hanği Balkan ülkesine gitseniz gözlerinizi Osmanlının Mimari sanat yapı kültür varlığı gözlerinizi kamaştıracaktır. İŞTE Bulgaristanda yapılan ilk araştırmalar gösteriyorki BU BALKAN çoğrafiyasının her adım topragında ve her karış yernde Türkün ve islamın medeniyeti ve alın terinin güçü ve eserleri meydana volkan gibi fışkırmaktadır.Balkanlarda 16 binden söz edilirken, yok 30bin deniliyor. Balkanolojiye göre heps yetersiz burada Milyonlarca Türk ve İNSANIMIZIN Kültür ve taeih eserleri var olduğunu doğrulaak gerekmektedir.Çünkü Milliyetçi Bulgarlar, Slavlar, Sırplar, Makedonlar, hristiyanlar her zaman AYYILDIZA DUŞMAN KESİLEREK Türk ve İSLAM VARLIĞINADA DUŞMANLIĞI HALA SÜRMEKLE BİNLERCE ESERLERİMİZE kültürümüze ve varlıklarımıza kedi varlıkları gibi sahiplenerek tarihimizi yok edip silmek istemektedirler.İŞTEbu gibi oyunlara gelmemek için gerekli araştırmaları geregi gibi yapmak biz Balkan Türklerine düşmektedir.Bu gün 11 Balkan ÜLKESİNDE 15 MİLYON Türk ve Müslüman yaşarken bu eserlerimizin yüzde75 yıkılmış ve yok edilmiş veya Bulgarlaştırılmış olmakla beraber yüzde25 hala ayakta dimdik kalarak bizler ölmedik yaşayoruz diye bizlere seslenmektedirler.Balkanolojiye yeni bir ışık görüntüsü veren araştırma ve inçelemeler netiçesinde T.T.K. göre yok 78 yok 200 yok 500 demeyerek-Balkanlarda 22bini aştık diye sevinmeyerek açık alınla temiz yürekle gururumuzu göstermeliyi.Çünkü bu ğün yalnız ulgaristanda yapılan araştırmalar kültür varlığı olarak 1.144,462 adet eserin varlığından söz edilmektedir. HELE BAKAKALIM DAHA 10 ÜLKE VAR BAKALIM SAYI NE OLAÇAK. Hemen kesin sonuç bulmadan işkembeyi kufradan söylemeyelim.alkanoloji BU gün kesin olarak Mimarı tarihi eser ve kültür sanatı olarak225812 adet eserin keşfedildiğini söylemekte hiç çekinmeden haklıdır.Balkanoloji araştırmasının şehirlerin tek tek içlenmesi ve çalışma sırasına göre elde etiğimi sonuçlar.
1.Deliormanda merkez şehir ve kültür nerkezi-4152 Hane,40 cami,1523 dükkan254 magza,38 han,5 hamam,35 fırın,46 tabakhane,35 meyhane14 tabya ve tophane,3 çephanelik, 1 telegrafhane,,1 hastanr3 kışla,13 hanbar,1 hükümet konagı,1 memleket konagı, 1 saat kulesi,32 mektep, 6 mederese, 1 imaret,10tekyeve türbeler 5 kilise, 1 havra,1 köprü,5 çeşme bir demiryolu garı, belirtilmeyen birçok Türk evi, konagı, sarayı, köşkleri, yalıları v.s yapı kültürleri zikredilmemiştir bunlarıda ayrıça toplam cedvelimizde aele alaçagız.Osmanlı yönetimi asırlık bir çınar gibi Anadoluda VE Balkanlarda kökve dal budak salarak buralara pek çok şehir ve kasabalar köyler kurmuştur. Mevcüt bulundukları yerlerede güzel imarlar ve kültürel mimari izler bırakmışlardır.Onlar bu güzel imarların varlığını ve sanat yapısını hepsinin ayrı ayrı kendi zevk ve yaşayış tarzlarına görede şeklendirmişlerdir.
2.Başkent –Sofya80 cami,21 mektep,3mederese,14 tekye ve zaviye,1 kütüphane,14han,5kervansaray,konaklar16,26sara,275 TÜRKEVİ, 7KAPLIÇA 2 Türbe,15 çeşme22mesire,75 köşk, yalı125, köprü 3adet, 1 saat kulesi, 1 DEMİRYOLU GARI.
3-Tatar Pazarcık- cami ve mesçit28 adet,16 mahle, Türk evleri875 7 mektep,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 210 dükkan,3 hamam,,2 köprü,7tekye, 2 imaret,7 han,2 mederese,1 kervansaray,1 kilise, 1 cezaevi, 1 demiryolugarı, 1 devlet konagı.
4. VelikoTırnova- 26 cami,ve mesçit,7 medrese,3 hamam,9 mektep,1 kütüphane,1 saatkules ,1kale ve surlar,3köprü,1 birafabrikası,1 demiryolugarı, 160 hanı,1 hükümet konagı,1 askeri arşivi. Sayısız sayeda Türk evi, konagı, sarayı, köşkü, yalısı ve idari yapıları vardır.
5.Varna Limanı- 24 camive mesçit- bu ğün kalan 3 adet.1 kışla,5 mederese,1 imaret,5 mektep, 2 köprü, 6 çeşme, 1 hamam,1 kütüphane, 1 balıkpazarı,1 hükümet konagı, ve Türk evi konagı sarayı köşkleri ve idari ve dini güzel nimari yapılarımız hala ayaktadırlar.2 şehitlik.
6.-24 cami ve mescit,7 mederese, 11mektep, 7 tekye,4 hamam,3 han,1 şehitlik 1 mezarlık,1 kütüphane,1 kale 1 köprü,1 saat kulesi ve birçok Türk evi konagı kşk ve saeayları yalıları.
7.Vratsa- Vraca-1500hanesi,2 cami,2 mederese,4 mektep,4 tekye,1 saat kulesi 2 kilise,1 köprü birçok tarihi türk yapıları şehirde hala göz doldurmaktadır.
8.Beloğradçık küçük bir Müslüman şehri- Yonus çavuş cami hala auyaktadır.1 kale,1 devlet konagı, 1 mektebi, 1 hamamı 1 hanı1 köprüsü 1 devlet konagı çok sayıda türk yapıtları.
9.Yanbul şehri-3500Türk evi17 mahlesi1 rummahlesi1 yahudi mahlesi, 1 ortaokulu,17 cami ve mescidi,3 mederese,11mektebi,5tekye5han,3hamam,4kapılı 1bedesten,çevre köylerinde13 cami ve mesçit.1saray,1 kervansarayı,1saatkulesi,1 uludereköprüsü,biçok türk evleri ve konaklarınla adeta şehie ğüzel mimarisinle Türklük kokmaktadır.
Elhova – Kızılagaç-1 Mustafa binhacı nehmed efendi camisi, tam kubbeli mimarı güzel.1 han,1 hamam,1 klise,1 çeşme gçlerden kalma hala Türk mimari ev ve yapı mimarisi var.
NOVAZAĞORA-Yenizagra-3cami,4mesçit,7 mektep,2 han,2 hamam,2tekye.1saatkulesi, 1 devletkonagı1 köprü, birçok türk mimari yapıtları evler, konaklar, köşkler, yalı gibi.
12.Starazagora-Eskizagra-3120 hanesinle,14 Türkve Müslüman Mahlesi,22 cami ve mescidi,42 okulu,5 hamamı,760 dükkanı,5 mederesesi,2 ılıçası, 6tekyevezaviyesi,85sarayı,126konagı, 133köşk ,53yalıevi2 mesire bahçesi 1 devletkonagı, 1 birafabrikası, 1 kışlası birçok Osmanlı hanları ve sarayları olduğu yazılmaktadır..
13.Yenipazar-Novipazar 3 cami,155 Türk evi,1 kale,3 bedesten,, 2 han,1 hamam,1 köprü iğriderede,1 Rüştiye okulu,1 hükümet konagı. Birçok tarihi türk yapıtları vardır.
14.Siviştov-ZİŞTOV-20 camive mescit,3 mektep,1 han,1 kütüphane,1 kışla,1 kale,1 kilise,1 TİÇARETVE MÜLKÜ LİSESİ, BİRÇOK tarihi Türk evleri, konak ve sarayları saat kulesi.
5Silistra-silistre Tunada liman,12 Türk mahlesi,11kulesi,11sarayı,artı ünlü paşaearayı 70 odalı meşhurdur.1 mecidiye tayası,1 hamidiye tabyası,1 muhafız hamamı,7 köprü kapısı, 38 cami ve mescidi,40 okulu,4tekye,5 hmam,2 hanı, 1 bedsteni,10 tabyası,23 çeşmesi,3 kahvehanesi,1 saat kulesi,1 Pazar meydanı, 1 çarşısı ve çok sayıda dükkanları birçok türk evi konagı saratyı köşkü mesire yerleri bulunmaktadır.
15DOBRİÇ-Hacıoğlupazarcık-2000evi,1 çarşısı,1 saatkulesi,250 adet dükkanı,1 çarşısı,7 mahlesi,18 camisi11mektebi,3 hamamı, 3 hanı,4 mederesesi,1 bedesreni,1 kilise, TARİHİ BİRÇOK Türk evleri konak ve saray, köşk yalı yapıları bulunmaktadır.Bunlardan biride yazar ve ülküçü ve AtaTürkçü Müsteçep Ülküsalın evi hala dimdik ayaktadır.
17.RUSSE-Ruscuk-Tunada ğüzel bir liman türk şehridir. 2250 EVİ OLUP, 3 MAHLE GAYRİ MÜSLÜMDÜR. GERİ KALANI Türk ve Müslümandır. ŞAHİRE BAGLI 300KÖY VE BELDE BULUNMAKTADIR. 88 CAMİ VE MESCİDİ VARMIŞ.1 KALESİ, 1 HAMAMI, 1 MÜFTÜLÜK BİNASI 1 İMAM HATİP OKULU,3 hanı1 kervan sarayı, 7 tekye ve zavye,4 ektep ,4 mederese, 1 sanat okulu MİTHATPAŞA AÇMIŞ. Bu şehirde Rus-Türk savaşlarında duşmanlı için Rus ordularınça 33 caminin 1 gecede yıkıldığını tarih kitaplarında okunmaktadır.Güya szde şehirde istimlak yapıldığı haberlerinide yaymışlar.
18.PRAVADI ŞEHRİ KÜÇÜK BİR Türk şehridr.şehirde20 köylerinde 22 adet cami olup,1 kalesi, i devlet konagı,4 tekye,4 hanı 1 hamamı 1 kilisesi,1 derin kuyusu,10 mektebi, 1 çarşısı 120 dükkanı birçok Türk evi konagı köşkleri olup 1 bedesteni 7 kargr köprüsü ile 1 taş köprüsü varmış. 1 adet orta okulu olup Osman nuri peremeci öğretmenlik etmiştir.
19.PLEVNE-Gaziosmanpaşanın ordusunun harp ettiği yer. Şehir Mihaloğlarından kalmadır.
33köyü vardır.2125 hae olup 1 Gazialibeymederesesı,1 imareti,27 cami ve mescidi,2 mederesesi,7 mektebi,6tekye,6hanı,1 bedesteni,2 hamamı, 1imareti, 1 aziodmanpaşa istihkamları unlar bu ğün müzede korunuyor.4 Türbe, 1 kışla birçok Türk yapısı yapıtlar.
20.Petriç- YUNAN SINIRINDA OLUP ŞİİRİN BİR ÜRK ŞEHRİDİR.5 cami, köylerinde 8 cami,1 köprüsü,1 mederesesi,1 mektebi, buradaki tarihi evler ve konaklar haa Türktür..
21.Niğbolu-Nkopol-Tuna kıyısında tarihi bir Türk şehridir. Savaşlarıylada ünlüdür.
3950 evi.bunların 380 varoşlarda olup 150 ev kalede bulunmaktadır. Hisarın 26 kulesi olup 2 köprüsü vardır. Ayadan yontulan merdivenleri dik sokaklara ayrı bir sanat güeliği vermektedir.Kaledeki 7 camiden biri Yıldırım hana aitimiş.16 adet çeşme,20 mektep,7 han,10 hamm,1 bedesten,1000dükka,n bulunuyormuş.Türk evlerinin , konakların, saraylarıni çatı bacalarının görünümü adeta minareler gibi ayrı bir güzelik vermekteymiş.İstanbul ünüversitesminibnülemin kütüphanesinde2475 ve2434adlı yazmasında görülmektedir.ABDULFENNİ SGSCAMİ, ARF HIKMETBEYİN YILDIRIM VAKIFLARI BİLİNMEKTEDİR. UMLAR Başbakanlık vakıf kayıtlarında arşivinde kepeci124 nolu da ğeçmektedir.Balibey, Rumeli defterdarı,cami,camiatik,çelebi efendi,cami,daacı emin cami, gazi muhtesip, skendereycami gaziyahya paşacami, hacı kadın, hacıkasım, hacı Nihat, bin ahmed,agacami hacı Mustafa han,Rasim,hacıramazan, v.s. olması üzere güzel eserlerimiz vardır.16 çeşmesi10tekye genelde evlerimiz konaklarımız saraylarımız muhteşemdir.
Balkanoloji başkamı Niyazi Akkılıç-istanbul. niyaziakkilic@hotmail.com. http./balkanolojicom.tr.gg.. hürmet ve selamlarımla tel+905357910694. .
