BALKAN LARDAKİ TÜRK MİMARİSİ TEK TEK ARAŞTIRILIYOR
Balkan topraklarında ,uüzyıllar boyunça varlıklarını koruyan birçok tarihi kültür eserimiz
Kendi bünyesini hala bu bıraktığımız Osmanlı devleti topraklarında hala yaşam savaşı vermektedirler.Osmanlı Mimari kültür eserlerimiz tarih boyunça bu ğüne kadar birçok savaşlara ve iktidar degişikliklerine ve rejimlerine nazaran bakımsızlıktan ve planlama mevzuatı altında birçokları kasıtlı Türk ve İslam duşmanlığı bahanesinle yıkılsalarda yetlerinde dimdik kalan hala binlerce eserimiz biz yıkılmadık hala ayaktayız diyerek ejdatına seslenmektedir.İşte bizde bu topragın yetiştirdiği Türk nesli olarak Bulgaristandan
1970 yılı ğöçmeni olarak geldik. Çalıştık, ve Balkanlara yönelik bazı çalışmalar yapma gayesinle kendi imkanlarımça kurmuş olduğum hiçbir dayanaksız özel BALKANOLOJİ
Merkezi Başkanı NİYAZİ AKKILIÇ olarakBalkan lardaki Türk KÜLTÜR Mimari eserlerini araştırmak için tek tek her birini şehir ve köy kendi gözlerimle görerek yerinde özel yaptığım tespitlerimle hepsini sırasınça kayıda ve resime çekerek dosyalarıma tasnif ettim. Bu ğüzelim çalışmayı ilk önçe Bulgaristandan başlatarak daha 2005 yılının ortalarından bu ğüne kadar birçok şehir ve köy gezerek isteğim şeklinde çalışmalarıma devam etmekteyim.Çünkü İstanbula 30 yaşında çok genç geldim. Göçmen gelinceye kadarda çocukluğum ve ğençliğim Bulgaristanda Memuriyet alanında geçti ve Gördüğümüz muhteşem Osmanlı izlerini bizlere Bulgar totaliter Jivkof rejmi Bulgar eseri olarak göstermekteydiler.Orada okutulan tarih kitaplarıda bizi böylece aldatarak yanlış bilğilendiriyorlardı. Büyüklerimizde Komunist SİSTEMİN VARLIĞINDAN SESİNİ ÇIKARAMAYORLARDI. Bu olay yalnız Bulgaristana mahsuz olmayıp diğer Balkan ülkelerindede gecerli idi.Çünkü 1968 yılı Makeddonya ve Kosova ziyaretimdede bu durumu daha o zamanlarda sezinlemiştim.Göç ediyorkende bu olayları çok iyi biliyordum.
Bunların hepsi yapılabilen birer delildir.Bulgaristanda benim Balkanoloji araştırma merkezi
Başkanı olarak gördüğüm ve bildiğim başlıça en mühim Osmanlı izleri ve mimari yapıt eserleri gezip gördüğüm şu şehirlerde takdire şayan mimarimiz çok zenğin sayılıyordu.
Mesela.,Sofya, Küstendil,Samakof,,İhtiman,Vidin,,Nikopol,pleven, Ziştov,Russe,Razğrad,
Silistre,Hacıoğlupazarcık,,Varna,Burgaz, Plovdif,Karlova, Kazanlık, Starazagora, çirpan, vracav.s. gibi yerlede çok ğüzel Cami ve köprü, mederese, saat kuleleri,saray ve konaklar
Kuleler, burclar, kışlalar ,bedestenler, Çeşmeler, ve han ,hamamlar v.s. hepsi vardı.Şumnu
Şehrinde babamla bir akşam bir handa gecelediğimizi hiç unutmayorum. Hanın sundurmasından yıkılan saat cami çok güzel gözüküyordu.. Kaldığım handa şu an yıkılmıştır.
Bütün bunları yazmamın sebebleri Tarihi camilerimiz ve diğer Mimari eserlerimizin var olması bu ülkede yaşayan Türk ve Müslüman halkını dimdik ayakta tutmasına ve kalmasına
Milli duyğuların kuvvetlenmesine ve Benliğimizin pekişmesine kardeşlik sevgimizin daha
Çok artmasına manen büyük yardımı olmaktaydı. Yakın tarihimizde yıkılan saraybosadaki Sırpların yıktığı MOSTAR Köprüsünü gördük .Sonra Türkiyemizin bu köprüyü yenide kendine uyğun yaptırdı. Açılışını yaptı. Hepsini TV kanalından izlerken Türk ve Müslüman olarak sevinip hep berabarce duygulanmadıkmı. İşte insan oğlundaki millet ve İman sevgisi. Buna denir. Böylecede kendi kültürümüzü kendimiz yaptık ve Dünya insanlığına sergilemiş olduk.Bunun için 600 yıldır Balkanlarda ve Bulgaristanda hala kendi varlığını koruyan Osmanlı medeniyetinin hünerli elleri binbir çeşit eserleriyle örnek oluyorken, oraları daha çok imar edip şekillendirmeye devam etmiştir.Osmanlı oralara musafireten değil, kalıçı olarak gitmiştir. Aksinede birçok mimari eserlerin varlığınıda yapıtlarıyla sergilemiştir.Bütünüyle bunlar her şeyi yerli yerinde anlatarak, kök salan bir millet olarak yap
Tırılan eserler, Buradaki yaşayanlara milli hislerinin daha çok uyandırılışınada desteği büyük olmuştur. Çünkü1984 ve 1989 yıları Jivkof yönetiminde Türk ve Müslüman İNSANIMIZ Bulgaristanda Milli DiİRENİŞLERİNİ ÖLÜM PAHINA KADAR SÜRDÜRDÜKLERİNDEN ANLAŞILMAKTADIR.Bu nedenle bende Balkanoloji başkanı
Sıfatınla ve VATANSEVER VE Milliyetci ,AtaTürkçü görüşlerimle ,Osmanlı Mimarisine duyduğum özel bir sevgiyle kurduğum özel Balkan kültür eserlerini araştırma merkezi çalışanı olarakBulgaristandan başlayarak, Türk kültür TARİHİNİN Mimarisinin kültür eserlerinin izlerini bir bir araştırarak başkanı olduğum Balkanoloji Balkan Kültür Merkezinin hazırladığı,balkanlara yönelik kültürel araştırma çalışmalarımla ilğili, dört işlem üzerinde durmaktayım.1.PLAN,2.Proje, 3.ENVANTER,4. ARŞİV. HAZIRLIĞI İÇİN ciddi çalışmalar içersinde bulunmaktayız.Yürütmekte bulunduğum bu zenğin Balkan kültür mimari eserlerinin ARAŞTIRILMASINA Bulgaristandan başlayarak merak ve azimle yapılan çalışmalarımız bize bu zenğin Türk- İslam kültür Mimarisinin eserlerini ve yapıtlarını kaydı yapılırken, resimleme, işlemleri ile birlikte yanımda bulundurduğum uzman kişilercede bu mimari yapıtların kitabelerini ve tarihçelerini okuyup araştırıp öğrenmeye çalışmaktayız.Bu ğüne kadar yani Mayıs2005 yılından bu ğüne 15 nisan2008 tarihine kadar Bulgaristanda bilinen 3399 addet eserin 500 adetni yerinde görerek inceedik ve tespitlerimizle envanterleri hazırlanarak arşive alınacaktır. Balkanlarda ise top yekün bilinen kültür eser sayımız 15787 adet olup bunların 622 adedi kosovada bulunmaktadır.
BALKANOLOJİ ÇALIŞMALARINDA BULGARİSTAN ESERLERİ
Eskizagra-Starazagora. Hamza bey Cami 15 çi y.y.
2.Eskizagrada kalan hamam ve mesire yeri ayazma.
3.KIZANLIK-Sarucapaşa Cami ve TÜRBE VE HAMAM.
4.Aytos Tatar Cami ve Mektep.
5.Kızanlık- Hamursuz köyünde Cami ve Mektep,
6.Kızanlık-ışıklı-kınçevo Cami ve mektep.
7.kızanlık-Çanakcı köyünde CAMİ
8.KIZANLIK- AKBAŞ KÖYÜ-Gabarevoda Cami.
9.Kızanlık-Aleksandrova-Akbaşlı cami
10.Şeynova- umuculuda CAMİ.
11Kızanlık- yukarı isovada cami.
12Kızanlık-Koprinka,saltıklar köyünde Cami.
13.KIZANLIK-Doymuşlar-osetonovada cami.
14..Kızanlık PAVELBANYADA CAMİ VE HAMAM ILICALAR.
15.Kızanlık- ovoşnik-yemişler hamam ve ılıçalar.cami
KIZANLIK – KIRIN CAMİ.
17.Kızanlık- saranlı-sahrane cami
18. Kızanlık-armanköy-buzovgrad cam
19. KIZANLIK-NOVAMAHLE NİKOLAYEVO-CAMİ
20.Kızanlık-tulova-fılandır köy cami
21. KIRCALİ- CEBELDE CAMİ
22.Svilenğrad- koçamustafapaşa şehri hududta KÖPRÜ
23.Şumnu- Buynovitsa-taşkınköy hacı Veysel cami.
24.Tırğovişte-eskicuma, sat cami- carşı cami.
25.Plovdif- filibedeHüdavendiğar cami 15 çi y.y.
26..Filibede Taş köprü.
27.Filibede imaret cami 16 çı y.y.
28.Filibede Cuma cami 15 çi y.y.
29.Filibede SAAT KULESİ
30. Filibede Türk evleri ve konalkları
31.Hazergrad-razgrad ibrahimpaşa cami 17 çi y.y.
32.Hazergrad- Razgrad ahmetbey cami17çi y.y.
33Razgrad ta ak cami yıkılmıştır
34.Razgrad ibrahimpaşa hamamı
35Razgradda kızçeşmesi
36. Razgradda saat kulesi
37.Razgradda Türk tiyatrosu ve mektep
38.. Türk evleri ve konalkları
39. Razgradda Tiren istasyon binası
40.Hazergradda kışla ve kovanlık mesire yeri
41.Küstendilde kanuni cami 16 çı y.y.
42. Küstendilde isakpaşa köprüsü 15 çi y.y.
43.Küstendilde FATİH ÇAMİ YIKILMAK ÜZERE ZOR DURUMDADIR.
44.Küstendilde Türk hamamı.
45.İhtiman imaret cami 14 çü y.y.
46.SAMOKOF BAYRAKLI ÇAMİ 19 Y.Y.
47.Samokof küpeli çeşme yapımı1752 yılıdır.
48.Samokof hamamı ve kabristanlığı.
49.Silistre de Kurşunlu Sinan paşa cami 18 çi y.y.
50.Silistre ÖZGÜRLÜK CAMİ YENİ YAPILDI.
51. Silistrede yıkılan bayraklı cami 1949 yılı.
52.Silistrede HÜKÜMET KONAGI VE SAAT KULESİ,
53.Silistrede Mecidiye tabyası ve kale burcları
54.Silistrede Türk sarayları ve konakları
55.Silistre-yarabitsa-çiller köyü camisi.
56.Silistre ruyno-kızılburun camisi
57.Silistre vokil –sunğurlar köyü camisi
58.Dulova-akkadınlar camisi ve mescidi
59.RAHMİAŞIKLAR-OKORŞ CAMİ
60.Baharköy-silistre cami
61.Karaveliköy-silistre cami
62. silistre pravda doğalar köyü cami
63.Silistre-ormanköy-razdel cami
64. Sofya kadıseyfullah cami
65.SOFYA MAHMUDPAŞA CAMİ MÜZE VE ARKASINDAKİ KABİR TAŞLARI YOK .66. Sofya kara cami kiliseye dönüştürülmüş. 16 y.y.
67. Sofya Balipaşa hazretleri türbesi
68. Sofyada baş müftülük.
69.Sofyada İslam ensütüsü
70.Sofyada hamam ve konaklar ve saraylar sahiplenilmiş.
71.Şumnu da ŞERİF HALİKL PAŞA CAMİ 17 Çİ Y.Y.
72.Şumnu da kilak cami
73Şumnuda saat cami 1984 olayı yıkılmıştır.
74.Şumnuda Bedesten ve çarşı.
75.Kurşunlu ve ravna çeşmeleri
76.Şumnu kalesi ve madara anıtı.
ŞUMNUDA Türk evleri ve konakları
78.Şumnu tren istasyonu ve hamam.
79. Şumnuda saat kulesi
80. Şumnuda Müftülük ve imam hatip okulu.
81. Şumnuda kale ve köşkler mesire yeri.
82. ŞUMNU ŞEYTANÇIK KÖYÜNDE CAMİ VE TREN İSTASYON BİNASI .
83.Şumnu izgrev aydoğdu köyünde cami
84.ŞUMNU KAOLİNOVA BOHÇALARDA CAMİ .
85.Pazarjık PAŞA CAMİ
86.PEŞTERE DE CAMİ
87.VRACA DA CAMİ
88. Berkovçada cami.
89.VİDİNDE Osman pazvatoğlu cami.19 çu y.y.
90.VİDİNDE KALEDEKİ TÜRBE 19 CU Y.Y.
91.Vidinde Türk konakları ve evler
12.Vidinde türk İslam kütüphanesi
93.lom şehrinde cami
94Yambolda bedesten ve çarşı.15çi y.y.
95.Yanboluda eski cami 15 ci y.y.
96.karnobatta tarihi cami
97.Yeni zagrada hadım alipaşa hamamı 15 ci y.y.
98.Yenizagrada yeni cami
99.Şumnuda nüvvap okulu.
100.DOBRİÇ-HACOĞLU PAZARCIĞINDA Mecidiye Cami
101.DOBRİÇTE HACIOĞLU PAZARCIKTA Turgut reis camiBALÇIK Şehrindedir.
102.Dobricte –hacıoğlupazarcıkta hacı İbrahim çeşmesi.
103. Dobriçte hacıoğlupazarçıkta Akpınar çeşmesi
104.Dobriçte hacıoğlu pazarcıkta tekke cami
105.Dobriçte hacıoğlupazarcıkta tekke çeşmesi
106.Kavarna şehrinde kavarna çeşmeleri.
107.Benkovski köyünde hacı hasan ağa cami
108.Dobriç-Enova köyünde cami
109.Dobric-Enevo köyünde mektep.
110.Dobriç leskova köyünde Habib aga cami.
111.Dobric orlak- Turpcularda hasan ağa cami
112.Dobricte turpcularda hacı ömer aga cami.
113.Dobriçte turpcular köyünde türk mektebi.
114.Dobric jeglartsi köyünde Derviş bey Mescidi.
115.Dobric – jeglartsi köyünde İbrahim aga çeşmesi.
116.Dobric- ekizce köyünde cami.
117. Varna tarihi Türk konağı- Etnoğrafiya Müzesi oluvermiş.
Dobric umurfakı köyünde İbrahim aga çeşmesi
NOT.DobricYANİ Hacıuoğlu pazarcığında eserler13 ve20 asır arası yapılmıştır.
118.Varnada Osmanlı ğörünümü ve camileri.
119.NİKOPOL-NİĞBOLU KALESİ VE BURCLARI
120.Nikopolda- niğboluda kesik baş türbesi.
121.Nikopol- niğboluda cami.
122.Silistrede paşa konakları.
123. LUDOĞORETS- Durac köyünde cami Razgrad ili.
124.Silistre arkoloji müzesi Osmanlı eseri.
125. SİLİSTREDE ETNOĞRAFİYA MÜZESİ OSMANLI ESERİ.
126.Silistrede MECİDYE Tabyasının burc kapıları mimarileri.
127. Sevlievo- Selvide aşağı mahle cami çok viran ilaç bekleyor.
128Filibe şehrindeki Muradiye caminin iç görünüşü.
129.Filibede saat kulesi ve şahabedin çami Türbesi.
130. Kırcalide Pazar cami
131Kırcalide mederese ve mektep.
132.Razgrad ili Podayva köyünde hükümet konagı 18çi y.y.
133.Razgrad ili podayva köyünde halilibrahimin kara selimlerin evi.
134.Razgrad-podayva köyünde FERAT AGANIN EVİ.
135.Razgrad ili Podayva köyü Merkez camisi15ci y.y.
137.Razgrad ili podayva köyü balcı mahle camisi 15 çi y.y.
Razgrad ili podayvada iki Mescit varmış birı yıkılmıştır.yıl1948yılı.
138.Razgrad ili podayvada Hüyük altında AKAR TAŞ ÇEŞME.
139.Razgrad ili podayva Çeşme kulagında ikinçi akar taş çeşme.
140. Razgrad ili podayvada Yel değirmeni hepside yıkılmuıştır.
141. Razgrad ili PODAYVADA TARİHİ DÖRT ADET mezarlık vardır.
142. RAZGRAD İLİ PODAYVA KÖYÜNDE ,Çanakkale,BALKAN,Yemen şehidi vardır.
143.Razgrad ili nasufcular köyünde cami
144.RAZGRADili Akcalar köyünde cami.
145.Razgrad ili kabullar köyünde cami
146.Razgrad ili ORTAMAHLE KÖYÜNDE CAMİ.
147.Razgrad ili Ferhatlar köyünde mederese ve cami Süleyman tunahanın köyüdür.
148 Razgrad ili todorova - Hüyüklü köyünde cami.
149.Razgrad ili kitancevo – kıdırköyde cami.
150.İsperih- Kemallar kentinde cami ve ablusunda ünlü kabristanlar.
151. Razgrad ili vazova köyü-eskibalabanlar da cami.
152.Razgrad ili mumcular köyünde Demir BABA tekkesi ve konagı.
153.Razgrad ili mumcular-sveştari köyünde cami
Razgrad ili yasenovets köyü düştubak köyünde cami
