Bulgaristandaki Tryavna kasabası çocuk kitaplarında yer alan rengarenk resimlere benziyor. Stara Planina’da bulunan /Koca Balkan/ küçük kasabada herşey düzenlidir. Ahşap kokusunun sindiği, zanaat ustalarının eserlerini sergiledikleri sokak, meslekleri baba ve dedelerinden miras kalan ahşap ustalarının çekiç sesleri ile yankılanıyor. Şehirde yapılan turistik gezi Tryavna nehrinin taş köprüsünden başlıyor.
Burada turistler 1814 yılında inşa edilen eski saat kulesinin fonunda mutlaka fotoğraf çekinmek isterler. Birçok Bulgaristan vatandaşının Tryavna ile ilgili görüşleri meşhur Tryavna oymacılık okulu ile ilgilidir. Oymacılık zanaatının yıllar içerisindeki gelişmesi Daskal adı ile bilinen müzede tanıtılıyor. Müzenin zengin koleksiyonu eşi benzeri olmayan eserler içeriyor ve bu bölgede oymacılığın yıllar içerisindeki gelişmesini takip ediyor.

Ahşap, yerel ustaların ellerinde ay çiçeği, lale, güneş ve üzüm figürlerine dönüşüyor. Bu son derece güzel figürler birçok Tryavna evini süslemeye devam ediyor. Zanaatler sokağında gezindiğinizde son derece güzel oyulan pano ve dekoratif nesneler ile karşılaşabilirsiniz. Bu sokakta Petyo Damyanov’un da atölyesi bulunuyor. Petyo Damyonov, geleneksel oymacılık anlayışını çağdaş zamana yakışır şekilde ustalık ile geliştiriyor.
“Motifler çok değişik. Eserlerimde bağbozumu gibi folklor motiflerine rastlanabilirken, bazı daha sade yapıtlarım da var. Biz, oymacılık ile uğraşan kişiler olarak yapıtlarımızı tekrarlamamamız gerekiyor. Kendi stilimi uygulamaya çalışıyorum. Aynı zamanda kasabada bulunan birçok ev tavanın oyma işini yapıyorum. İnsanlar atölyeme gelip, eserlerime bakıp, çok sık kendilerine hatıralık birşeyler alıyorlar. Girişte, gelen kişilerin oymacılık zanaatini denemeleri için bir tahta var. Böylece kendi adlarını yazmaya deniyorlar. Yabancılar için bu çok ilgi çekici. Japon, Alman ve Fransızlar vidyo klipleri yapıyor. Gelenler çok eğleniyor.”
Zanaatlar sokağını gezdiğinizde bir zamanların Tryavna’nın atmosferinin muhafaza edildiğini göreceksiniz. Küçük zanat atölyeleri, el yapımı hediyelik eşya ve sanat atölyelerin yan yana sıkıştırıldıkarını göreceksiniz. Bunların her biri kendi stil ve atmosferi ile birbirinden ayrılıyor. Burada oymacılık, dokumacılık, nalbantçılık, mücevhercilik, ikon çizimi ve çömlekçilik gibi birçok Bulgaristan zanaatı sergileniyor. Rayna Gaçeva’nın terzi atöleyesi her zaman çok insan tarafından ziyaret ediliyor. İnsanlar Bulgaristan’ın değişik bölgelerine has geleneksel halk giysilerini görmek veya tipik Bulgar motifli el işlemeli gömlekleri satın almak için geliyorlar. Rayna Gançeva, geleneksel Bulgar eşyalarına ilgi çok büyük olduğunu söylüyor.
Rayna Gançeva konuşmasında şöyle diyor:


“Burada Bulgaristan’ın tüm bölgelerinden geleneksel halk giysileri dikiliyor ve onlara işlenen süslemeler gelenlerin dikkatini çekiyor ve beğinisi kazanıyor. Bu tür işler genç kişiler arasında da rağbet görmeye başladı. Avrupa’yı saran etno-moda sayesinde insanlar Bulgar el işlemelerine geri döndüler. Mesela genç kızlar kot pantalonlarla taşımak için Bulgar motifleri olan el işlemeli pamuklu gömlek satın alıyorlar. Buradan çok vakit alan, ancak son derece güzel olan gaytanlı yelek satın alabilirsiniz. Atölyede Bulgar geleneksel giysiye has kuşaklar da bulabilirsiniz. Bunlar yabancılar tarafından çok rağbet görüyor. Bazen Bulgaristan giysi konusunda geleneksel görüşünden çıkmaya çalışıyorum. Örneği Bulgaristan motifleri olan önlükleri payet, küçük para ve taşlarla süslüyorum.


Tryavna kasabasının merkez meydanında, kasabada en eski ve görkemli olan “Aziz Arhangel Mihail” kilisesi bulunuyor. Turistler 1836-39 yılları arasında inşaa edilen Tryavna okulunu da ziyaret ediyorlar. Okulun restore edilen bölümünde birkaç sergi yapılacak. İlk okul odası da restore edilmiş vaziyette. Tryavnanın eski bölümünde gezmek güzel. Orada çok sayıda küçük ve lüks restaurantlar müşterilerine geleneksel yemekler sunuyor.
ALINTI